De Talmoed in het licht van de Bijbel

 

+ Wat is de Talmoed?

 

De Talmoed is na het Oude Testament het belangrijkste boek binnen het Jodendom. Het boek bestaat uit een uitgebreide collectie van commentaren op het Oude Testament, van wetstoepassingen, vaak in de vorm van discussies. Maar ook van anekdotes, mythen en legenden. (Bron: het Wikipedia artikel)

 

+ De Talmoed was er nog niet in de tijd van Jezus en de apostelen

 

De (Babylonische) Talmoed is 500 jaar na Christus verzameld en opgeschreven. Zie hetzelfde Wikipedia artikel. Toen is de joodse mondelinge traditie van dat moment, schriftelijk vastgelegd.

 

Vandaar dat in de inleidingsvakken op het Oude en Nieuwe Testament op de Bijbelgetrouwe theologische opleidingen niet veel aandacht aan de Talmoed wordt besteed. Die vakken maken gebruik van bronnen uit de tijd van het ontstaan van het Oude en Nieuwe Testament. En niet van bronnen, zoals de Talmoed, die uit een veel latere tijd komen.

 

Jezus kan niet naar de Talmoed hebben verwezen, wat er was in zijn tijd nog geen Talmoed. Wel was er ‘de overlevering der ouden’ en die kan vijf eeuwen later in de Talmoed terecht gekomen zijn. Maar welk deel van de Talmoed uit de traditie uit de tijd van Jezus afkomstig is, is moeilijk met zekerheid vast te stellen.

 

+ De Talmoed is volgens messiaanse christenen erg nuttig voor de christenen

 

Zo ook het boek Wake Up. Want ze stellen dat het ons inzicht in de bijbel kan verdiepen. En zo stellen ze, er staan waardevolle historische discussies van de rabbijnen in. In hoofdstuk 2 van Wake up staat een uitgebreide lofrede op de Talmoed.

 

Enkele citaten uit het boek:  „De Talmoed is ... een bron van verdiepende informatie … ” (p. 34).  En "Hoewel de Zoon van God de Schrift - het Oude Testament - overal centraal had staan, bestempelde Hij de bronnen daar om heen, die gericht waren op deze Schrift, niet als irrelevant of niet waardevol. … Hij gooide de andere geschriften en de waardevolle historische discussie van de rabbijnen (die later in de Talmoed zijn opgetekend) zeker niet bij voorbaat overboord." (p. 39,40. De onderstreping is van mij, ook de toelichting tussen haakjes)

 

 

+ De Talmoed is volgens de schrijvers van Wake Up meer dan zo maar een boek

 

De schrijvers van het boek stellen wel dat de Talmoed niet gelijk is aan het woord van God,  maar tegelijkertijd beweren ze ook dat de Talmoed meer is dan een gewoon menselijk boek. En dat we de Talmoed niet mogen verwaarlozen, omdat de Talmoed en andere joodse tradities cruciaal zijn voor het diepere inzicht in het woord van God. Dat wordt in het boek onder meer gedaan door de Joodse traditie, waaronder de Talmoed, te verbinden met de mondelinge wet, die Mozes zou hebben ontvangen en doorgegeven..  

 

+ Iets over het antichristelijke karakter van de Talmoed

 

De Joden die leefden voor de komst van Christus, hadden soms weinig geestelijke inzicht. Denk bijvoorbeeld aan Nicodemus, al leefde hij ten tijde van Jezus aardse leven (Johannes 3:9,10). Maar de geestelijke situatie van de Joden na de dood en opstanding van Jezus, was veel erger dan ervoor. Sinds die tijd is er de vijandschap tegen Jezus bij gekomen. De ongelovigen Joden zijn, zo schrijft Paulus, “naar het evangelie vijanden” (Romeinen 11:28). Daar hebben ze zich ook, toen ze daar nog de kans toe hadden, vaak naar gedragen (1 Thessalonicenzen 2:14-16).  En helaas, het moet gezegd worden, hebben zogenaamde “christenen” later de rollen op een afschuwelijke wijze omgekeerd en hebben zij de joden vervolgd.

 

In de Talmoed, die 500 jaar na Christus is opgeschreven, vinden we de Joodse vijandschap tegenover Jezus en het evangelie terug (1).  Het is opvallend dat de schrijvers van Wake Up dit in het boek volledig negeren. Er staat wel, zo even tussen de regels door, dat er in de Talmoed negatief over christenen wordt geschreven, maar niet dat er zeer negatief over Jezus Zelf wordt geschreven.

 

3.      Moeten we leren van Joodse rabbijnen?

 

Hebben we het onderwijs van onbekeerde Joodse rabbijnen uit de eeuwen na Christus nodig? Rabbijnen die niet in Jezus geloofden? Wake Up denkt van wel. Je kunt de vraag “Moeten we leren van Joodse rabbijnen” ook anders stellen.

 

+ Moeten we leren van blinden?

 

Paulus zegt dat de Joden die Christus verwerpen verblind zijn: “Maar hun gedachten werden verhard. Want tot heden toe blijft dezelfde bedekking over de voorlezing van het oude verbond zonder weggenomen te worden, omdat zij slechts in Christus verdwijnt. Ja, tot heden toe ligt, telkens wanneer Mozes voorgelezen wordt, een bedekking over hun hart, maar telkens wanneer iemand zich tot de Here bekeerd heeft, wordt de bedekking weggenomen.” ( 2 Korinthe 3:15,16)

Ze lezen wel Mozes (de Thora), maar er ligt een bedekking over hun hart. Ze begrijpen Mozes niet. Dat geldt ook voor de ‘Christus verwerpende’ Joodse rabbijnen.

 

Dit zegt Jezus over de rabbijnen uit zijn tijd: “Laat hen gaan, blinden zijn zij, die blinden leiden. Indien een blinde een blinde leidt, zullen zij beiden in een put vallen.” (Mattheus 15:14)

 

+ Moeten we leren van vijanden van het Evangelie?

 

Paulus zegt het volgende over de ongelovige Joden:  “Zij zijn naar het evangelie vijanden om uwentwil, naar de verkiezing zijn zij geliefden om der vaderen wil.” (Romeinen 11:28)

 

Joden die christus verwerpen zijn nog steeds geliefden om der vaderen wil, maar tegelijkertijd zijn het “naar het evangelie vijanden om uwentwil”.

 

Moeten de vijandige Joodse rabbijnen ons uitleggen hoe wij het evangelie moeten verstaan, dat zij verwerpen? Moeten we bij hen de sleutel halen die het Nieuwe Testament voor ons opent? Hoe gek kun je het bedenken? En toch komt wat Wake Up zegt hier op neer.

 

+ Was Jezus een Joodse rabbijn?

 

Een citaat uit Wake Up: “Jezus leerde zijn discipelen als een Joodse rabbi”. Wake up suggereert dat Jezus een Joodse rabbijn was. Zo probeert Wake Up de status van de rabbijnen op te krikken. Maar ook dit klopt niet. De Bijbel zegt juist dat er een enorm verschil was tussen Jezus en de rabbijnen. “En het geschiedde, toen Jezus deze woorden geëindigd had, dat de scharen versteld stonden over zijn leer, want Hij leerde hen als gezaghebbende en niet als hun schriftgeleerden.” (Mattheus 7:28,29)

 

Wat Jezus leerde bestond niet uit eindeloze discussies over wetstoepassingen (zoals je in de Talmoed vindt). Hij gaf met gezag door wat de Vader Hem zelf ingaf. Zie: www.toetsalles.nl/htmldoc/wakeup.ex.rabbi.htm

 

+ Jezus zegt toch dat we naar de rabbijnen moeten luisteren?

 

“Toen sprak Jezus tot de scharen en tot zijn discipelen, zeggende: De schriftgeleerden en de Farizeeën hebben zich gezet op de stoel van Mozes. Alles dan, wat zij u ook zeggen, doet dat en onderhoudt dat, maar doet niet naar hun werken, want zij zeggen het wel, maar doen het niet. Zij binden zware lasten bijeen en leggen die op de schouders der mensen, maar zelf willen zij ze met hun vinger niet verroeren.” (Mattheus 23:1-4)

 

“Zie je wel”, zeggen de verdedigers van de rabbijnen: “Jezus zegt hier dat we naar hen moeten luisteren: ‘Alles dan, wat zij u ook zeggen, doet dat en onderhoudt dat …’ (:3) En als Jezus dat zegt, dan moeten we toch zeker ook de inhoud van bijvoorbeeld de Talmoed serieus nemen.”

 

Deze Bijbelverzen (23:1-4) zijn onderdeel van “de rede tegen de schriftgeleerden en Farizeeën”. Lees de gehele toespraak (23:1-38) eens door. De gehele toespraak van Jezus is een felle aanklacht tegen onder meer de schriftgeleerden. Jezus waarschuwt voor hen. Maar dan keren sommigen met een beroep op vers 3 de hele boodschap van dit gedeelte om, door dit vers te lezen als een aansporing om toch vooral naar de Schriftgeleerden te luisteren. Dat is een sterk staaltje van het laten buikspreken van de Schrift. Dat doen ze door het vers helemaal los te maken van de context waarin het staat.

 

Wat Jezus hier, in vers 3, zegt, is sarcastisch bedoeld: “Je moet vooral naar de schriftgeleerden luisteren, maar bedenk wel dat ze het zelf niet doen”. Hij zegt verder dat de schriftgeleerden zich de positie van Mozes, de positie van wetgever hadden toegeëigend. Zij interpreteerden de wet en door hun interpretaties maakten ze de wet zwaarder, bovendien voegden ze allerlei menselijke geboden uit ‘de overlevering der ouden’ aan de geschreven wet toe (Marcus 7:1-13). Door hun interpretatie en aanvulling van de Thora legden zij “zware lasten op de schouders der mensen” (:4). Dat wordt door Jezus helemaal niet als positief gezien.

 

+ Paulus keerde zich er radicaal van af

 

Paulus keerde zich radicaal af van het rabbijnse Jodendom van zijn tijd.

 

“Indien een ander meent op vlees te kunnen vertrouwen, ik nog meer: besneden ten achtsten dage, uit het volk Israël, van de stam Benjamin, een Hebreeër uit de Hebreeën, naar de wet een Farizeeër, naar mijn ijver een vervolger van de gemeente, naar de gerechtigheid der wet onberispelijk. Maar alles wat mij winst was, heb ik om Christus’ wil schade geacht. Voorzeker, ik acht zelfs alles schade, omdat de kennis van Christus Jezus, mijn Here, dat alles te boven gaat. Om zijnentwil heb ik dit alles prijsgegeven en houd het voor vuilnis, opdat ik Christus moge winnen.” (Filippenzen 3:4-8)

 

Vuilnis.

 

6.      Het leidt tot schriftinleg in plaats van schriftuitleg

 

De auteurs van Wake Up vinden dat we de Bijbel moeten uitleggen vanuit de joodse buiten-Bijbelse traditie. In de praktijk leidt dit tot schriftinleg in plaats van schriftuitleg. Dan worden er dingen in Bijbelteksten “ingelezen” die er niet staan en die tegen de normale regels voor schriftuitleg ingaan.

 

(Voor een Bijbelstudie over de regels voor de uitleg van de Bijbel, klik hier: http://www.honderdbijbelstudies.nl/de-leer-over-de-bijbel/48-de-regels-voor-de-uitleg-van-de-bijbel/ )

 

Het boek leest bijvoorbeeld het Joodse huwelijksritueel in allerlei Bijbelteksten. De bekende tekst Openbaring 3:20, wordt dan de opening van de huwelijksonderhandelingen. En de tekst waarin Paulus zegt dat we gekocht zijn en betaald (1 Korinthe 6:20), zou dan betekenen dat de huwelijksprijs is betaald. Laten we die teksten eens bekijken:

 

+ Openbaring 3:20

 

“Zie, Ik sta aan de deur en Ik klop. Indien iemand naar mijn stem hoort en de deur opent, Ik zal bij hem binnenkomen en maaltijd met hem houden en hij met Mij.”

 

+ Er staat in deze tekst niets over een huwelijk. Het beeld is van een huis. Iemand staat buiten en hij wil naar binnenkomen. En als iemand de deur opent, dan komt de persoon die klopt naar binnen. En dan houden ze maaltijd met elkaar.

+ Uit het verband blijkt ook niet dat het om een huwelijk gaat. Jezus zegt dit tegen de christenen die te Laodicea woonden (Openbaring 3:14). Het ging geestelijk heel slecht met deze gemeente. Jezus stond buiten de deur. Hij roept individuele leden op om zich van die lauwheid af te keren en om Hem binnen te laten. Als ze dat doen, dan zal Hij vertrouwelijk met hen omgaan, maaltijd met hen houden.

 

Het is verbijsterend om hier de opening van de huwelijksonderhandelingen in te zien. Je mond valt open. Zo laat je een Bijbeltekst buikspreken.

 

1 Korintiers 6:20

 

“Want gij zijt gekocht en betaald. Verheerlijkt dan God met uw lichaam.”

 

Dit zou dan slaan op het overhandigen van de bruidsschat.

 

+ Er staat niets in deze tekst over een bruidsschat

+ Als we Schrift met Schrift vergelijken dan blijkt dat ‘loskoping’ een belangrijk thema is in het Nieuwe Testament. Maar daar wordt telkens het beeld gebruikt van een slaaf die losgekocht wordt. Nooit staat dit in de context van een huwelijk. Ook in deze tekst gaat het over de loskoping van de slavernij aan de zonde, de slavernij aan de duivel en de wereld.

 

Dat gebeurt, als je een buiten-Bijbelse bron als leidraad gaat gebruiken bij de uitleg van de Bijbel.

 

     ---------------------------------------------------------------------------------------------

 

Eindnoot

 

1/ Zie bijvoorbeeld het boek “Jesus in the Talmud” van Peter Schaefer. Zie deze link. Er zijn duidelijk passages in de Talmoed die over Jezus gaan. Al komen niet alle details overeen met de Bijbelse verhalen. Maar dat was te verwachten bij de Joodse versie van de persoon van Jezus en de gebeurtenissen rondom Hem. Sommigen beweren op grond van dit soort argumenten dat die passages niet over de Bijbelse Jezus gaan. Uit een soort politieke correctheid. In de Talmoed wordt zelfs de oude laster van de Farizeeën tegen de Heilige Geest herhaald. De wonderen van Jezus worden opnieuw (net als in Marcus 3:20-30) toegeschreven aan tovenarij, aan de werking van boze geesten.