Zo zegt bijvoorbeeld Bittlinger over het spreken in tongen: ‘Niet te onderschatten is de oecumenische werking van het spreken in tongen. (...) Ook de tegenwoordige charismatische gebedsdiensten hebben een oecumenisch stempel. Het spreken in tongen schept een gemeenschappelijkheid, die sterker is dan de muren van de confessies en denominaties’.¹

Een baptistenvoorganger zegt in Sydney vanaf de kansel: ‘Het is mogelijk de Here Jezus Christus te aanbidden met een katholiek of methodist op een manier die we nooit voor mogelijk hielden, want we worden niet gebonden door doctrines die scheiden en theologie die in de weg staat en je breekbaar maakt, maar je bent verbonden met elkaar in de geest’.²

Bepaalde bijbelse begrippen worden nog wel gebruikt, maar krijgen een andere betekenis. Zo wordt er vaak gesproken over vergeving. Het gaat dan niet om vergeving van God na het persoonlijk belijden van zonden, maar om het elkaar vergeven dat men ‘anders dacht’ en elkaar heeft ‘veroordeeld’. Protestanten moeten hun medechristenen - de katholieken en soms ook de joden - vergeven omdat ze in andere leerstellingen geloven. Ze zijn namelijk allen christen. Het leed en onrecht dat de kerken elkaar hebben aangedaan, de schuld van de gescheidenheid van de kerk vraagt om wederzijds vergeving vragen. Zo spreekt bijvoorbeeld M. Haaijer.³ Een christen is dus ook niet meer iemand die de Here Jezus als zijn persoonlijke Verlosser en Heiland kent. Lidmaatschap van wat voor kerk ook maar is voldoende.

3. De interesse van de New Age-beweging voor de charismatische beweging. Ook de New Age-beweging is opmerkzaam geworden op de charismatische beweging. In het tijdschrift Das Neue Zeitalter bijvoorbeeld⁴ staat onder de titel ‘Wunderheilung vor dem Altar’ een zeer positief bericht over pastoor Kopfermanns genezingsdiensten in Hamburg. De auteur waardeert de oecumenische dimensie van de charismatische beweging als volgt: ‘De charismatische beweging overstijgt de confessies (…) De gevolgen zijn ongelofelijk. Daar bidden mohammedanen naast boeddhisten, zingen katholieken naast protestanten geestelijke liederen en vragen shintoïsten er plotseling om kerkelijk getrouwd te worden’.

Een andere vertegenwoordiger van de New Age-beweging, Theodore Roszak, somt in zijn boek Das unvollendete Tier op wat naar zijn mening tot het grensgebied van Aquarius hoort. Hij noemt onder andere: ‘Het nieuwe pinkstergeloven (Jezussekten en communes), en charismatische gemeenten binnen de grote kerken’.⁵

Velen menen dat in de roomse kerk een vernieuwingsproces is gestart. Het moet echter te denken geven, wanneer de roomse kerk met haar onbijbelse leringen deze beweging begroet. De uitwerkingen van de ‘charismatische gaven’ onder katholieken moet een aanwijzing zijn voor de heersende geest van deze beweging.

Zo zijn er hiervoor ‘speciale pastorale richtlijnen’, waarin onder andere het volgende te lezen is:⁶

‘De verantwoordelijken van zulke groepen moeten er over waken, dat het katholieke bij hen duidelijk herkenbaar blijft (...) De aanwezigheid van enkele niet-katholieken moet er niet van afhouden om luid uit te spreken wat het integrerende bestanddeel van het katholieke geloof en haar spiritualiteit is: het is normaal en wenselijk, (...) dat zij zich regelmatig tot Maria en de heiligen wenden en dat ze voor specifiek katholieke zaken bidden (paus, bisschop...).⁷

‘Niets staat zover af van de oecumenische geest als elk vals irenisme, waardoor de reinheid van de katholieke leer schade lijdt en haar oorspronkelijke en vaste betekenis verduisterd wordt (...) bij oecumenische dialogen moeten de katholieke theologen, wanneer ze in trouw aan de leer van de kerk in gemeenschappelijk onderzoek met de gescheiden broeders die goddelijke geheimenissen zoeken te doorgronden, met waarheidsliefde, met liefde en nederigheid voorgaan...’⁸

‘De doop met de Heilige Geest leidt tot een grotere liefde voor Maria, grotere verering van de paus, grotere toewijding aan de katholieke kerk, tot het vermeerderen van bezoeken aan de mis en grotere autoriteit om van deze dingen te getuigen’.⁹

Sprekend op een katholieke charismatische conferentie krijgt Suenens een staande ovatie wanneer hij zegt dat het geheim om zo goed mogelijk een eenheid met de Heilige Geest te krijgen hun eenheid met Maria de moeder van God is.¹⁰ In zijn boek Gemeinschaft im Geist (Gemeenschap in de Geest) schrijft hij over de eucharistie: ‘...wie bij een katholieke viering de heilige communie ontvangt, ontvangt niet alleen het lichaam en bloed van Christus, maar hij bekent ook openlijk zijn gemeenschap met de bisschoppen en de paus’.¹¹

‘De charismatische gemeentevernieuwing is voor mij een nieuwe ontdekking van de mis!’¹²

Walter Smet schrijft in Alles wordt nieuw: ‘De biecht heeft in de katholieke charismatische vernieuwing zijn betekenis teruggevonden. (...) Velen vinden in het mariaal gebed een nieuwe hulp’.¹³

Smets leven verandert nadat voor hem gebeden wordt om de Geest te ontvangen. De eerste verandering is het verlangen om God te prijzen. ‘Ik kreeg een echte honger en dorst naar de communie. Alle sacramenten kwamen tot leven zoals nooit tevoren. In plaats van God buiten de kerk te vinden, leidde Hij mij haar weer binnen; Hij toonde mij al haar rijkdommen en schonk ze mij met een sterkte die me weliswaar met woorden was onderwezen, maar die ik nooit metterdaad had beleefd’.¹⁴ Hij ziet geen problemen in de relatie met protestanten, integendeel: ‘Een van de merkwaardige gevolgen van de charismatische vernieuwing, die in alle christelijke kerken plaatsvindt, is juist een echte oecumene. In de ervaring van de grenzeloze universele liefde van de éne Heer vinden christenen van alle gezindten elkaar broederlijk weer’.^14a

De Amerikaanse zuster P.M. Curlie ziet de eenheid met de charismatische protestanten als volgt: ‘Wat ik zie is dat we allemaal de liefde van Jezus hebben ervaren. We lezen dezelfde Schrift. We hebben als rooms-katholieken onze sacramenten: de eucharistie, de gemeenschap van heiligen, wij hebben de aanbidding van onze gezegende moeder als de moeder van God, en wij bidden de rozenkrans. Ook al hebben de protestanten deze sacramenten niet, we hebben allebei het sacrament van de doop gemeenschappelijk. Maar de grootste gave die ons samen één maakt, is de Heilige Geest. Als we Zijn naam aanroepen, wordt de Vader geëerd. En ook in onze gebeden zijn we één’.¹⁵

‘Een dame, lid van de rooms-katholieke charismatische beweging, bad lange tijd voor de doop met de Heilige Geest. Er gebeurde blijkbaar niets. Ze sprak niet in tongen. Tenslotte riep ze in haar vertwijfeling tot de Heer: ‘Ik heb nu lang genoeg tot U gebeden, en U heeft me niet gegeven wat ik vraag. Wanneer U me nu niet de doop met de Heilige Geest geeft, zal ik met uw moeder daarover spreken’. Op hetzelfde ogenblik begon ze in tongen te spreken’.¹⁶

Het blad In de Rechte Straat geeft een artikel, waarin een Ier schrijft: ‘Terwijl duizenden priesters en nonnen kunnen getuigen van de ervaring van de doop in de Heilige Geest, heb ik nog niemand van hen horen getuigen van de heilszekerheid door het geloof’.¹⁷

Ds. W. Verhoef bijvoorbeeld vindt daarentegen dat het werk van de Geest te zien is in een open staan voor elkaar. ‘Meningsverschillen worden in liefde van elkaar aanvaard en blijken dan soms later weggeëbd te zijn. Openheid voor elkaar en openheid voor de Geest gaan gelijk op’.¹⁸ Hij concludeert: ‘als dit de beweging van de Geest is, dan gaat het om een radicale oecumenische en liefdevolle opstelling’.¹⁹

Binnen de pinksterbeweging ziet hij sommigen die willen samenwerken. Anderen veroordelen de oecumeniciteit en worden ‘bedreigd door invloeden van zogenaamde evangelische stromingen, met al hun laster over de Wereldraad van Kerken en hun antipapisme. Dit schept een verblinding, ook bij Pinkstervoorgangers, ten aanzien van de kennelijk oecumenische weg van de Heilige Geest’, aldus Verhoef.²⁰

‘En wat de Heilige Geest ook doet, het gaat om onze menswording. Ons menszijn is onderweg tussen schepping en voleinding (...) Door de Heilige Geest zullen we meer onszelf worden...’²¹

In zijn kritiek op het boek van Hunt schrijft Verhoef dat de mens (gelovig of ongelovig) door Hunt uitsluitend vanuit de zondeval wordt gezien. Dit is volgens hem geen ‘bijbels mensbeeld’. Hij meent dat in Jezus Christus niet alleen God is verschenen, maar in Hem ook de ware mens aan ons is getoond. Ook buiten het christendom zien we veel ‘echte menselijkheid’. Wanneer we de doop in de Heilige Geest ontvangen zal dit ‘bijbels uitmonden in een gedrevenheid voor het behoud van de schepping’.²²

Verhoef: ‘Wat de laatste jaren een sterke rol gaat spelen bij mij, is dat de Geest die we door het geloof ontvangen, de Scheppergeest is. Je wordt naar de aarde terug gedreven. (...) Het gaat om de vernieuwing van de aarde, om heel de schepping’.²³

Hollenweger spreekt in een artikel over de Heilige Geest als de Creator Spiritus: ‘Wanneer we begrip hebben van de Heilige Geest als een Schepper-Geest in de wereld, en niet alleen in de kerk of in de gelovige - zoals het Oude Testament en de ervaring van de Geest van vele derde-wereld-christenen leert - dan wordt gebedsgenezing een deel van Gods schepping (...) Wanneer we begrip hebben van de Heilige Geest als een deel van Gods schepping, dan wordt hij niet een "nooduitleg" voor dingen die niet of nog niet te verklaren zijn, maar eerder de wortel en bron van alles, of het nu wel of niet te verklaren is’.²⁴

Bittlinger ontdekt in zijn onderzoek naar de charismatische beweging dat vele charismatische elementen ook in andere religies te vinden zijn. De gave van genezing en van profetie vindt hij in deze religies zelfs meer overtuigend dan in de charismatische beweging. In zijn artikel ‘Integrating other religious traditions into western christianity’ beweert hij zelfs dat sommige Europese ‘profeten’ hun profetische gaven ontdekten en ontwikkelden onder invloed van een hindoe goeroe. Hij vindt in het sjamanisme ‘fascinerende parallellen met de dienst van Jezus’, die hij steeds meer als een archetype van de sjamaan ziet. Hij zegt: ‘Ik ben ervan overtuigd dat de charismatische vernieuwingsbeweging nog belangrijker wordt - vooral voor de zending van de kerk - wanneer ze ook de charismatische gaven van andere religies serieus neemt’.²⁵

M. Dieperink concludeert dat het conciliair proces een stap is op weg naar de nieuwe wereldorde, die New Age beoogt. Volgens C.F. von Weizsäcker, die, zo blijkt uit zijn boek Der Garten des menschlischen, zijn ‘verlichting’ ontving aan het graf van een Indiase goeroe, ‘moeten eerst geleidelijk de grenzen tussen de afzonderlijke religies vervagen, doordat ze in eerste instantie als gasten, dan als gelijkberechtigde partners in het conciliair proces van de oecumenische wereldvergadering worden betrokken, en doordat het grote kerkpubliek geleidelijk aan deze nieuwe categorie van vèrstrekkende oecumene gewend raakt’.²⁶

Lola Davis vertolkt de gevoelens bij New Age over de Wereldraad: ‘De Wereldraad van Kerken (...) heeft de potentie om het brandpunt te worden voor de diversiteit der religies. Het Westen wordt steeds meer bekend met de Oosterse religies, dank zij de inspanningen van de geestelijke leiders’.²⁷

Er zijn allerlei tekenen die erop wijzen dat de charismatische beweging zich van het fundament van het Woord van God af beweegt in de richting van een wereldreligie. Bovennatuurlijke verschijnselen en ervaringen ‘in de geest’ geven een gemeenschappelijkheid, waarin zelfs een samengaan met niet-christelijke religies en de New Age beweging op gang komt. Men meent hier charismátische verschijnselen van dezelfde ‘Geest’ te herkennen.

In 1977 signaleert Van ‘t Spijker dit gevaar al: ‘Wanneer men religieuze grondgevoelens van een mens tot uitgangspunt maakt voor een onderlinge herkenning, hebben oosterse mentale trainingstechnieken straks evenveel te zeggen als de christelijke vorm van het gebed. Met een flinke scheut moderne theologie over de breedheid van het werk van de Geest kan men er ook nog wel een theologische onderbouw aan verschaffen. Maar het eigene van de Geest, die Christus verheerlijkt is dan verdwenen. De bekering is er uit’.²⁸

Voor sommigen is zelfs het evangelie niet meer duidelijk, zoals voor dr. J. Deere, een belangrijke medewerker van John Wimber. Tijdens een workshop in Sydney vraagt Deere de interviewer wat het evangelie is. Hij krijgt ten antwoord dat het over Jezus gaat, die stierf voor onze zonden, en was begraven en opgestaan op de derde dag, en dat het dit evangelie is waardoor we gered zijn (1 Kor. 15). Deere antwoordt dat dit het evangelie niet is. In een volgend interview wordt Deere gevraagd wat het evangelie dan wél is. Aanvankelijk wil hij geen antwoord geven. Dan zegt hij dat hij er niet zeker van is wat het evangelie is.²⁹

Ook hij heeft blijkbaar een ‘wisseling van paradigma’ ondergaan, zoals dit bij de Vineyard aangeprezen wordt.³⁰ Er moet een verandering van denken plaatsvinden. In dit nieuwe wereldbeeld moet plaats zijn voor wonderen en tekenen. Wimber heeft zijn ‘wisseling van paradigma’ in de jaren zeventig volgens Wagner. C.H. Kraft schrijft dat zijn verandering in paradigma in 1982 plaatsvindt.³¹ Het is zeer opmerkelijk dat juist deze term (wisseling van paradigma) gebruikt wordt in het New Age denken. Men moet het oude wereldbeeld verlaten, en getransformeerd worden naar een denken dat past in de wereld van New Age.³² Wimber geeft advies hoe we snel tot een wisseling van paradigma, tot dit andere wereldbeeld, kunnen komen: naast het lezen van boeken van de Vineyard prijst hij de boeken aan van onder andere Agnes Sanford, en de katholieken F. McNutt en M. Kelsey.³³

Velen menen dat alle bovennatuurlijke werkingen goddelijk zijn, en dus van de Heilige Geest zijn. Zo citeert Wagner iets verder een rooms-katholiek die evenals hij meent dat we voor effectieve evangelisatie moeten zoeken naar tekenen en wonderen.³⁴ Wanneer hij voorbeelden geeft van tekenen en wonderen, vertelt hij onder andere hoe in Argentinië ongelovigen vooral onder de indruk zijn van twee manifestaties van de Geest: het ‘rusten in de geest’ en de gebitten die gevuld worden: rotte tanden groeien aan en nieuwe tanden groeien op plaatsen die leeg waren. Het interessante is volgens Wagner dat dit vooral gebeurt bij ongelovigen. De kracht is zo groot dat zelfs voorbijgangers op straat omvallen.³⁵ De vraag of deze bovennatuurlijke verschijnselen het werk van Gods Geest zijn hoeft voor Wagner niet meer gesteld te worden.

Een ander verschijnsel dat door sommigen wordt waargenomen, en dat te denken geeft, is de tegenstelling die door bezoekers wordt ervaren tussen de verkondigde leer en de praktijk. De tijd in een samenkomst waarin een boodschap wordt gepredikt, lijkt soms niet veel meer dan een (korte) inleiding op de tijd van ‘de bediening’. De Bijbel wordt nauwelijks geopend, want God spreekt nu rechtstreeks door Zijn Geest. Op de conferentie in Sydney in 1990 zegt Wimber zelf dat zijn theologie onderscheiden moet worden van de praktijk.³⁶

Soms is de verkondiging van het Woord blijkbaar overbodig, zoals bijvoorbeeld bij de toehoorders van Bonnke, die de geestesdoop en het ‘rusten in de geest’ ontvangen zonder dat ze weten wat het is.³⁷ Ook hierin zien we dat het Woord van God als gemeenschappelijke grondslag wordt verlaten, en de (bovennatuurlijke) ervaringen belangrijker zijn.

Met deze bovennatuurlijke manifestaties proberen boze geesten toegang te krijgen tot de gelovige. Een echte manifestatie van God, die Geest is, is gericht tot de geest van de mens, en niet tot zijn ziel. Jezus zegt in Joh. 4:24 ‘God is geest en wie Hem aanbidden moeten Hem aanbidden in geest en waarheid’.³⁸

Tijdens de zevende assemblee van de Wereldraad van Kerken met het thema ‘Kom Heilige Geest’ is men al zover dat ook andere geesten worden opgeroepen. De overgang naar ‘de grote Aanroep’ of Invocatie, een gebed dat door vele New Agers wordt uitgesproken om de New Age ‘Christus’ uit te nodigen voor zijn komst, lijkt niet meer zo groot. Sinds 1945 wordt deze invocatie, die een geleidegeest aan Alice Bailey heeft doorgegeven, over de gehele wereld verspreid en gebruikt. Er worden waarheden in uitgedrukt, die in alle grotere religies centraal staan. Door mediterend deze invocatie te bidden geloven de New Age aanhangers de komst van de wereldleraar, die ‘Christus’ genoemd wordt, te kunnen bevorderen.³⁹ De ‘Tibetaanse geleidegeest’ heeft Bailey voorzegd dat een nieuwe wereldorde werkelijkheid zal worden wanneer ‘Christus’ op het wereldtoneel verschijnt. Men verwacht dat deze ‘Christus’ een nieuwe wereldreligie zal instellen, die in de plaats zal komen van het ‘valse onderricht’ van het traditionele christendom.⁴⁰

‘Jezus was een machtige man. Hij was groter dan alle sjamanen. Mijn studenten beginnen de rol van Jezus te begrijpen, wanneer ze de boeken Shamanism van Mircea Eliade en The journey to Ixtlan van Carlos Castaneda lezen (...) Dat is precies dezelfde soort psi-kracht, die Jezus zelf had’. Met psi-kracht worden parapsychische krachten in de mens bedoeld. Kelsey stelt deze psychische krachten uit het sjamanisme gelijk aan de gaven van de Heilige Geest.⁴¹

Hoewel hij toegeeft dat hieraan enkele gevaren kleven, gelooft Kelsey dat de ontwikkeling van ESP (buitenzintuiglijke waarneming) in de christelijke kerk ertoe bijdragen kan de wonderen voort te brengen, die in de Bijbel beloofd worden.⁴²

Het is dan ook niet verwonderlijk dat J. Michaelsen schrijft dat occultisten zich meestal op hun gemak voelen in charismatische samenkomsten. Het ‘rusten in de geest’, de trillende handen, de ‘woorden van kennis’, zijn vertrouwde verschijnselen in hun eigen spiritistische samenkomsten. Ze zien hoe een onmiddellijke vertoning van God wordt gevraagd, op dezelfde manier als witte magiërs de naam van God, Jezus en de Heilige Geest gebruiken in hun rituelen. Ze zien hoe mensen door een onzichtbare kracht op de grond worden geworpen. Ook dit is hun bekend. Ze zien het veelvuldig handen opleggen voor zieken zonder oproep tot zonden belijden, of berouw over zonde, net zoals zij zelf doen.⁴³

In vers 4 lezen we dat de tegenstander zich in de tempel Gods zal zetten. De meeste commentatoren zeggen dat vóór de wederkomst van Christus de tempel in Jeruzalem herbouwd zal zijn, waarin de antichrist zal zitten om zich te laten aanbidden. Seibel geeft naast deze interpretatie nog een andere. Wanneer Christus spreekt over de zichtbare tempel gebruikt Hij het Griekse woord ‘hieron’. In de Paulinische brieven wordt altijd het woord ‘naos’ gebruikt voor tempel, hetgeen ‘heilige’ of ‘heilige der heiligen’ betekent. Dit woord wordt gebruikt in 1 Kor. 3:16, 17 en 19, in 2 Kor. 6:16 en Ef. 2:21. In deze passages betekent de tempel van God steeds de gemeente of de individuele gelovige. Ditzelfde woord ‘naos’ wordt in 2 Tess. 2:4 gebruikt. Het woord kan ook de gemeente van Christus betekenen. De antichrist zal in de ‘naos’ zitten, in Gods tempel. Vóór de wederkomst van Christus kunnen we dus ook veel infiltratie in de gemeente van Christus verwachten, zoals we nu zien gebeuren.⁴⁴

Verder ziet Bauer een gebrek aan onderscheidingsvermogen tussen waarachtig Goddelijke werkingen en louter nabootsing.⁴⁵

Onderscheiding is een gave van Gods Geest, maar, aldus Penn-Lewis, manifesteert zich als een vrucht van waakzaamheid. De onderscheiding die de Heilige Geest geeft aan het verstand, ontwikkelt zich wanneer de christen groeit in kennis en ervaring van geestelijke zaken en Gods wegen en die van boze, bovennatuurlijke machten waarneemt.⁴⁶ Hebr. 5:14 zegt: ‘de vaste spijs is voor de volwassenen, die door het gebruik hun zinnen geoefend hebben in het onderscheiden van goed en kwaad’.

Waakzaamheid is geboden bij het lezen van allerlei christelijke literatuur. Wanneer de schrijver bijvoorbeeld schrijft dat ‘God’ hem iets zegt, wordt vaak meteen aangenomen dat dit werkelijk God is. Het kan echter best zijn dat de schrijver op een bepaald punt misleid is, of gebrek aan onderscheiding heeft. Dit geldt ook voor het bezoeken van samenkomsten. Dezelfde woorden kunnen een totaal andere betekenis hebben. Zo krijgt de New Age priester bijvoorbeeld van ‘Jezus’ geopenbaard dat ze ‘wedergeboren christenen’ moeten worden. ‘Evangelisatie’ betekent voor een katholiek, die niet de Here Jezus als persoonlijke Verlosser kent iets totaal anders.⁴⁷

Wanneer iemand zegt dat hij ‘Jezus volgt’ kan hij daarmee ook bedoelen dat hij Jezus ziet als zijn voorbeeld tot naastenliefde.⁴⁸ De term ‘bijbels mensbeeld’ kan misleidend zijn.⁴⁹ Ook binnen de New Age gebruikt men christelijke termen. Onder wedergeboorte verstaan zij bijvoorbeeld ‘persoonlijke of planetaire transformatie en heel-making’. Marrs schrijft dat dit het punt is waarop de New Age gelovige zich ‘overgeeft’ en zijn Hoger Zelf of innerlijke Gids (lees: demon) toestaat voortaan zijn leven te leiden. Deze ‘wedergeboorte’ draagt het ‘Christus-bewustzijn’ over.⁵⁰

Oprechtheid biedt geen voldoende bescherming voor misleiding. Penn-Lewis schrijft hoe velen door duivelse bovennatuurlijke krachten zijn misleid, omdat ze deze niet onderscheiden konden van het echte werk van God in de opwekking in Wales.⁵¹ Het probleem is dat een gelovige niet meteen een geheel vernieuwd denken heeft. Zo kan de duivel misbruik maken van de onwetendheid van vele christenen.

Penn-Lewis adviseert om samenkomsten met bovennatuurlijke manifestaties, waar de duivel leugen met waarheid heeft vermengd, te mijden, wanneer men onvoldoende in staat is om dit te onderscheiden. ‘De duivel vermengt zijn leugens met de waarheid, omdat hij een waarheid moet gebruiken om zijn leugens te dragen. De gelovige moet daarom onderscheiden, en alle dingen beoordelen. Hij moet in staat zijn te beoordelen hoeveel onzuiver is, en hoeveel hij kan aanvaarden. Satan is een ‘mixer’. Als iets voor negenennegentig procent zuiver is, probeert hij één procent van zijn giftige stroom in te voegen. Dit groeit wanneer het niet wordt ontdekt, tot de verhoudingen omgekeerd zijn.⁵²

Zijn we verder werkelijk bereid om de geesten te beproeven, zoals staat in 1 Joh. 4:1-2? Velen geven aan dat de ervaring leert dat het merendeel van het spreken in tongen door boze geesten wordt gedaan. Ruark schrijft dat het beproeven van de geesten gedaan moet worden wanneer de persoon in tongen spreekt. Degene die de geest wil beproeven richt zich tot de geest, en niet tot de persoon. Hij vraagt of de geest belijdt dat Jezus Christus in het vlees is gekomen. Een valse geest zou op deze manier gauw ontdekt worden. In de praktijk merkt Ruark dat deze geest zich hiertegen verzet. De betrokken persoon wordt verschrikkelijk boos met de gedachte dat hij tegen de Heilige Geest zondigt. Er ontstaan allerlei argumenten waarom deze beproeving van de geesten niet moet worden gedaan. Het is godslasterlijk, ongeloof, zonde, bedroeven van de Geest. Deze weerstand is volgens Ruark het bewijs van een valse geest.⁵³

1. H. Ising, O. Markmann, Gnadengaben?, die Ruferbewegung und das neue Zungenreden aus den USA, Verlag H. Ising, Berlijn, 1970, blz.43